هژمونی و شکست اخوان المسلمین مصر(2011-2013)؛ چرخش فرصت های سیاسی و زمینه-های داخلی

جنبش انقلابی سال‌های 2011 تا 2013 مصر را باید منازعه دو گفتمان «اسلام‌گرا» و «سکولار» برای هژمونی بر جامعه مصر ارزیابی کرد. حاصل این منازعه، هژمونی موقت و شکننده اسلام‌گرایان اخوانی بود. یک سال از هژمونی نسبی گفتمان اسلام‌گرا نگذشته بود که زمینه برای استیلای مجدد گفتمان اقتدارگرای سکولار از طریق کودتا فراهم گشت. سوال اصلی این مقاله این است که چه عواملی باعث شد گفتمان اسلام‌گرای اخوان‌المسلمین شکست خورده و زمینه برای گفتمان رقیب فراهم شود؟ مقاله حاضر این فرضیه را به آزمون می‌گذارد که «بهره‌گیری از فرصت‌های سیاسی شرایط جنبشی(ساختار ائتلاف قوی اسلام‌گراها و گرو‌ه‌های حاشیه‌ای، ساختار اختلاف قوی مخالفان، بهره‌مندی از صنف‌های اصلاح‌گر قوی)» عامل هژمونی موقت اخوان المسلمین شد؛ و «واگرای درونی گفتمان اسلام‌گرا» از یک سو و «چرخش فرصت‌های سیاسی به سود ائتلاف مخالفان در نتیجه ناتوانی اخوان در حل بحران‌های فرصت‌زا» از سوی دیگر، زمینه‌ساز شکست اخوان‌المسلمین مصر بوده است. چارچوب نظری و روشی مورد استفاده این پژوهش، الگوی است که از ترکیب دو نظریه فرصت‌های معنایی و تحلیل گفتمان حاصل شده است.